16-حقیقت استوانه گلی منسوب به کوروش

در سال ۱۲۵۸ هجری شمسی/ ۱۸۷۹ میلادی، به دنبال کندوکاوهای گروه انگلیسی در بین‌النهرین استوانه‌ای از گل پخته بدست یک آشورشناس کلدانی و تبعه بریتانیا به نام «هرمزد رسام» پیدا شد.

پدرش آنتون رسام معاون کلیسای آشوری و زادهٔ موصل در امپراتوری عثمانی (عراق فعلی) و مادرش ترزا زادهٔ حلب در سوریه امروزی بودند.

 

او که از ۱۹ سالگی کار حفاری در بناهای تاریخی عراق و به خصوص بابل را شروع کرده بود، در جوانی راهی بریتانیا شد تا تحصیلاتش را در این کشور ادامه دهد، اما در همین مدت به استخدام موسسهٔ باستانشناسی بریتانیا درآمد و از این موسسه ماموریت گرفت تا به کشورش برگردد و تحقیقات باستانشناسی خود را در بابل ادامه دهد. در سال ۱۲۵۸ خورشیدی/ ۱۸۷۹ میلادی، به دنبال کاوشهای گروه انگلیسی در معبد بزرگ اِسَـگیلَـه (نیایشگاه مَـردوک، خدای بزرگ بابلی) در شهر باستانی بـابِـل در میان‌رودان (بین‌النهرین) استوانه‌های از گل پخته مشهور به لوح حقوق بشر کورش به دست این باستانشناس کـلدانی پیدا شد که امروزه در موزه بریتانیا در شهر لندن نگهداری می‌شود.

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%D8%AF_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%85

آقای هرمزد رسام استوانه گلی‌ ای را یافت که شامل نوشته‌هایی به خط میخی بود. جنس این استوانه از گل رس است، 22,5 سانتی‌متر طول و 11 سانتی‌متر عرض دارد و دور تا دور آن 45 سطر (به جز بخش‌های تخریب‌شده) به خط و زبان اکدی (بابلی نو) نوشته شده‌است.

بررسی‌های بعدی نشان داد که نوشته‌های استوانه در سال 538 پیش از میلاد به فرمان کوروش بزرگ پس از شکست دادن نبونید و تصرف کشور بابل، نوشته شده‌است. این اثر در نیایشگاه اِسَگیله (معبد مردوک) در شهر بابل قرار داده شده بود. در حال حاضر این لوح سفالین استوانه‌ای در بخش «ایران باستان» در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود.

از سوی دیگر، در سال 1375 آشکار شد که بخشی از یک لوحه استوانه‌ای که آن را متعلق به نبونید پادشاه بابل می‌دانستند، در حقیقت پاره‌ای از استوانه کوروش بزرگ، از سطرهای 36 تا 43 است. پس از این آگاهی، این پاره از لوح استوانه‌ای که در دانشگاه ییل (Yale) در آمریکا نگهداری می‌شد، به موزه بریتانیا در لندن انتقال داده شد و به استوانه اصلی پیوست گردید.

نقشه محوطه باستانی بابل در سال ۱۸۲۹ میلادی. کاوش‌گرانِ رسام، استوانه کوروش را در دهانه تپه عَمران ابن علی (که با حرف E در مرکز نشقه علامت‌گذاری شده‌است) یافتند.

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87

_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B4#cite_note-10

چرا کوروش دستور نوشتن استوانه داده؟

جواب: در بابل باستان مرکز پادشاهی بزرگ جهان آن روز بوده نوشتن این گونه استوانه ها از طرف پادشاهان مرسوم بوده

لینک اصالت این استوانه ها

https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nabonidus

استوانه گلی بُشکه‌مانند کوروش، شبیه به اشیائی بود که از دوران فرمانروایی پادشاهان آشور نو و بابل نو، از سدهٔ هشتم پیش از میلاد بسیاری از کتیبه‌های سلطنتی بابلی بر روی آنها نوشته می‌شد. این شکل خاص، در دوران بابل نو رایج بود و تنها برای گل‌نوشته‌هایی همچون متن‌های شاهی به‌کار می‌رفت که در پی‌بنا دفن می‌شدند. پیش از این نیز گل‌نوشته‌هایی با همین شکل در میان‌رودان ساخته شده‌اند و استوانه کوروش نیز در ادامه همین سنت ساخته شده‌است