129-شبه مربوط به مراسم عزاداری
متن شبهه:
ﺁﻗﺎ ﺩﻭﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﯿﺶ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﯾﻮﻧﺎﻥ ﺭﻭ ﺗﺼﺮﻑ ﮐﺮﺩ.ﺣﺎﻻ ﺍﮔﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﯾﻮﻧﺎﻥ ﻭﺍﺳﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺳﻬﺮﺍﺏ ﺑﺪﺳﺖ ﭘﺪ ﺭﺵ ﻫﺮﺳﺎﻝ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﯼ ﻣﯿﮑﻨﻦ،ﻧﻮﺣﻪ ﻣﯿﺨﻮﻧﻦ،ﺧﻮﺩﺷﻮﻧﻮ ﺑﺎ ﻗﻤﻪ ﺯﺧﻤﯽ ﻣﯿﮑﻨﻦ ﯾﺎ ﺩﺭ ﻭﺻﻒ ﺩﻻﻭﺭﯾﻬﺎﯼ ﺩﺍﺭﯾﻮﺵ ﻭ ﮐﺎﻭﻩ ﺁﻫﻨﮕﺮ ﻭ ﺁﺭﺵ ﮐﻤﺎﻧﮕﯿﺮ ﺣﺮﻑ ﻫﺎ ﻣﯿﺰﻧﻦ ﻭ ﻧﺬﺭﯼ ﺑﺮﺍ ﺗﻮﻟﺪﺷﻮﻥ ﻣﯿﺪﻥ ﯾﺎ ﺣﻠﻮﺍ ﺑﺮﺍ ﻭﻓﺎﺗﺸﻮﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺳﯽ ﭼﻬﻞ ﺭﻭﺯ ﺭﻭ ﺑﺮﺍ ﺍﯾﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺗﻌﻄﯿﻞ ﻣﯿﮑﻨﻦ ﺑﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺯﻧﺪﮔﯿﺸﻮﻧﻮ ﻣﯿﻔﺮﻭﺷﻦ ﻣﯿﺎﻥ ﺯﯾﺎﺭﺕ ﺁﺭﺍﻣﮕﺎﻩ ﮐﻮﺭﻭﺵ، ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﺍﮔﻪ ﺍﯾﻨﺎﺭﻭﻣﯽ ﺷﻨﯿﺪﯾﺪ، ﭼﻘﺪﺭ ﺑﻪ ﺭﯾﺸﺸﻮﻥ ﻣﯿﺨﻨﺪﯾﺪﯾﺪ ﻭ ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﻬﺎ ﺭﻭ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﻣﯿﮑﺮﺩﯾﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺣﻤﺎﻗﺘﺸﻮﻥ!!
پاسخ:⏬⏬
در متن این شبهه نیز مثل تمام شبهاتی که تا کنون پاسخ داده شده درک غلط و سطحی از دین و آرمان دین به چشم می خورد لذا جهت روشن شدن موضوع مجددا نکاتی راعرض می کنم.
1⃣به نحو ناشیانه قیام آرمان محور امام حسین علی السلام با فتح یونان به دست ایرانیان مقایسه شده و بعد عزاداری برای امام حسین علیه السلام را با مثال بی ربط عزا داری یونانیان برای کشته شدن سهراب به دست پدرش مقایسه می کند!!
2⃣در باب فلسفه عزا داری به تفصیل توضیح داده خواهد شد اما در این قسمت از خوانندگان عزیرسوال می کنم که آیاقیام امام حسین علیه السلام اساساربطی به فتح ایران توسط اعراب داشت؟
آیا امام حسین ع توسط اقوام خود و بر اساس یک اشتباه شهید شدند ؟
و آیا این خاندان پیامبر و وابستگان وحی الهی نبودند که به جرم آل الله بودن به دشنه ى همان دژخیمی تکه تکه شدند که نبرد قادسیه و کشتار ایرانیان را رقم زده بودند؟
3⃣مساله دین الهی و اولیای الهی یک مساله جهانی و مبتلا به عموم مردم جهان به دور از هر نوع نژاد و مسلک و جغرافیای فیزیکی می باشد چرا که در بحث هدایت بشر خداوند استثنایی قایل نیست و همگان را به یک چشم می نگرد .
4⃣ در طول تاریخ طولانی نبوت و امامت خداونداولیای خویش را هر بار به شکلی و به نحوی که مقتضای همان عصر می باشد در میان قومی بر انگیخته و پیام خود را به بشر رسانده است و البته که در هر عصری هم فکران بنی اسرائیلی فراوان ظهور کرده و بنای لجاجت و اصرار بر آیین نیاکانشان نهادند و پای برتری نژادی و جغرافیای ملل را به میان کشیده اند طوری که گویا خداوند را موظف می دانند که در هر قومی باید پیامبری هم رنگ و هم لباس و هم قریه خودشان مبعوث می کرد تا شاید او را بپذیرند و البته پیروان موسی ثابت کردند که حتی پیرو و گوش به فرمان پیامبر هم عصر و همسایه خود نیز نبودند و خونها به دل او کردند و خرده فرمایش هانمودند (رجوع کنید به سوره بقره و تاریخ بنی اسرائیل را در قرآن و متون تاریخی مرور نمایید)
پس در باب مسایل دینی سخن از رنگ ونژاد و جغرافیاو... گفتن عین کوته فکریست و تنها می تواند زاییده ذهن های کورو تفکرات سطحی باشدکه هنوز حتی در باب عقاید هم بشر رادر عصر تمدن و علم محدود به رنگ پوست و زبان و نژاد می دانند .بدین معنی که اگر صاحب عقیده به زبان آنها سخن گفت و رنگ پوست آنها راداشت موجه هست و لا غیر.چیزی که در حال حاضربه جز جمعیت نژاد پرست مرغ پخته را هم می خنداند .
5⃣و اما در باب عزاداری باید گفت که در زمینه الهیات ،از وحی گرفته تا عبادات و شعائر مذهبی ،زبان تمثیل جایگاه ویژه ای داشته و کارکردی عمیق و پایدار دارد.خداوند در زبان وحی جهت گنجاندن حقایق عالی در قالب قابل فهم بشر از تمثیل و مدل فراون بهره برده و در باب عبادات نیز به راحتی می توان دید که هر کدام به صورتی نمادین از آداب و روش های وجوبی یا استحبابی تشکیل شده اندکه هر یک یاد آور اعتقادی خاص از تعالیم الهیست.عزا داری نیز سوای فلسفه وجودی پر است از نماد هایی که مجموعا مصداق شعائر الهی می باشند.
(در این زمینه رجوع کنید به کتاب علم و دین ایان بار بور باب تمثیل در زبان دینی)مثل نماز که هر حرکت آن نمادی از یک اعتقاد قلبیست که با اذکاری همراه شده آن را یاد آوری می کند.
6⃣مراسم بزرگداشت امریست که برای شخصیت های نامدار فرهنگی ادبی علمی و اسطوره های ملی و مبارزین راه آزادی و امنیت بشری به وفور برگزار می شود وحتی با گذشت قرن ها و هزاره ها رنگ کهنگی و تکرار به خود نمیگیرد چرا که هدف زنده کردن نام و اثر و هدف شخصیت های مذکور است که باید الگوو سرمشق آیندگان قرار بگیرد.
و اما چرا در مورد واقعه عظیم عاشورا عزاداری می کنیم آنهم در این سطح وسیع؟
امام حسین ع از جنس اشخاص معمول برجسته تاریخ بشری نیستند بلکه یک رهبر دینی با نصب مستقیم الهی می باشد که به خواست خداوند در واقعه عاشورا با تمام قوا، ایستادگی تمام ایمان در برابر تمام کفر و ظلم را به نمایش می گذارد!
عزاداری امام حسین ع نشستن بشریت به عزای آزادی و آزادگیست!
عزای سر بریدن پاکی به دست عاری از شعور و آگاهی جهل و کفر و پلیدی!
و به خواست خدا هر سال زنده می شود تا تکلیف بشر را برای همیشه ى تاریخ در نزاع بین خوبی و بدی،پاکی و ناپاکی روشن کرده باشد که طبق روایات عزای امام حسین ع را خداوند در عرش آغاز می کند.
7⃣عزاداری امام ع از نظر سیاسی و اجتماعی آثار و کارکرد های مهمی دارد چرا که این یک حرکت صرفا احساسی وهیجانی نیست بلکه آگاهانه و به یاد شجاعت و مظلومیت توامیست که برای احیای دین و اجرای عدالت در سخت ترین شرایط و به شدیدترین صورت ممکن روی داد و به هدف بیدار کردن ،زنده کردن و تجدید عهد با آرمان های امام ع صورت می گیرد.
8⃣حال می پرسیم چرا همایش و کنفرانس برگزار نمی کنیم و عزاداری می کنیم؟
رسم معمول بر این است که عزاداری پس از از دست دادن افراد برای تسلی خاطر و آرام بخشی به بازماندگان صورت می گیرد و پس از گذشت زمان وقتی افراد آرام می شوند مراسم یادبود بر پا می شود تا یاد و خاطره مرحوم را زنده کنند.
اما در مورد امام حسین ع داغ آنقدر سنگین ومصیبت چنان بزرگ است که حتی با گذشت این همه سال دل دوست و بیگانه را می لرزاند و هر انسانی را مصیبت زده و دل غمین می کند . چرا که "ان قتل الحسین حرارت فی قلوب المومنین لا تبرد"(در شهادت امام حسین ع در دل های مومنان حرارتیست که هرگز سرد نمی شود ). و نیاز به گریه ووشیون برای آرامش یافتن را بر می انگیزد.شرکت در مراسم عزا داری در واقع فرایند تسلی بخشی و زنده کردن آرمان قیام عاشورا را به طور همزمان انجام می دهد و این چیزی نیست که در یک همایش و یادبود رسمی و اتو کشیده به آن دست یابیم! چرا که از نشانه های تعادل روحی و از عوامل سبب ساز تعادل روحی توانایی و امکان گریه و خنده در حد هیجانیست که احساس می کنیم و فرو خوردن آن عامل بر هم زندن این تعادل.
در واقع در مراسم عزا داری پس از گریه و بی تابی و تخلیه غم و اندوهی که از مصیبت این حادثه در عمق وجود حس می شود تاثیرات روانی مطلوبی بر جای می ماند و غمی متفاوت از غم های مادی،غمی از جنس معنویت ،ازادی خواهی و غم مظلومین بر جان آدمی می نشیتد که خود باعث در آمدن از انفعال و روزمرگیست و کنشوری اجتماعی را سبب می شود و منشا حرکت و سازندگی در راستای اهداف عدالت و دفاع از مظلوم و رسیدگی به حال محرومین می شود و تمام اینها شور و نشاط اجتماعی را به دنبال دارد.چیزی که بی تردید در مراسم یادبود و بزرگداشت نخواهیم دید.
9⃣در باب تاثیرات اشک ریختن بر مصائب امام حسین ع نیز همین بس که بایک جست و جوی ساده در منابع و اینترنت به خیل عظیمی از غیر مسلمانان ورهیافتگان غربی و شرقی می رسیم که تنها با شرکت در همین مراسم سوگواری ابا عبدالله و شکستن دل و جاری شدن قطره اشکی دنیایی درونشان بیدار شده و ره صد ساله را یک شبه طی کرده اندو به خیل شیفتگان و یاران ابا عبدالله علیه السلام پیوسته اند.
در این باره به لینک زیر و نقل قولی از موریس دوکبرى، مورّخ اروپایى توجه بفرمایید:
«اگر تاریخ نویسان ما حقیقت روز عاشورا را درک مى کردند، این عزادارى را غیر عادى نمى پنداشتند. پیروان امام حسین(ع) به واسطه عزادارى براى امام مى دانند که زبونى و پستى و زیردستى و استعمار و استثمار را نباید قبول کنند؛ زیرا شعار امام و پیشواى آنان تن ندادن به ظلم و ستم بود. حسین در راه شرف و ناموس و مردم و بزرگى مقام و مرتبه اسلام از جان و مال و فرزند گذشت و زیر بار استعمار و ماجراجویى هاى یزید نرفت. پس بیائید ما نیز شیوه او را سرمشق خود قرار داده و از ظلم یزیدیان و بیگانگان خلاصى یافته و مرگ با عزّت را بر زندگى با ذلّت ترجیح دهیم؛ این است خلاصه تعالیم اسلامى...».(. ابن مخنف، مقتل الحسین، ترجمه حجت الله جودکى، ص 74 ـ 75.)
10-عزاداری از منظر قرآن و سنت(کاملا خلاصه)
⏪⏪دیدگاه قرآن
تعظیم شعائر
عزاداری بر امام حسین(ع) مصداق بارز تعظیم شعائر است. شعائر به معنای علامت و نشانه است، شعائر الله یعنی نشانه های الهی، نهضت سیدالشهداء از شعائر بی تردید دین است.
قرآن تعظیم شعائر الهی را از نشانه های تقوای دل می داند «ومن یعظم شعائر الله فانها من تقوی القلوب؛ آن کس که شعائر الهی را بزرگ دارد، این بخشی از تقوای قلب است».
مرحوم علامه طباطبایی در تفسیرالمیزان می فرمایند: «والشعائر هی العلامات الداله و لم یقید بشی مثل الصفا و المروه غیرذلک فکل ما هومن شعائر الله و آیاته و علاماته المذکره له فتعظیمه من تقوی الله و یشمله جمیع الایات الامره بالتقوی؛ شعائر عبارت است از نشانه هائی که انسان را به سوی خدا راهنمایی می کند و منحصر به صفا و مروه و مانند آن نمی شود بنابراین هر نشانه ای که انسان را به یاد خدا بیندازد تعظیم آن موجب تقوای الهی می گردد و تمام نشانه ها را در برمی گیرد.»
نهضت امام حسین ع آوازه دین را به گوش جهانیان رساند و تا قیامت دین وامدار قیام عاشور است.
⏪⏪دیدگاه سنت
موده فی القربی
عزاداری بر سیدالشهداء امام حسین مصداق «مودت قربی» است که مزد رسالت است!
«قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فی القربی؛ بگو اجری بر رسالت از شما طلب نمی کنم مگر دوستی اهل بیتم.»
دوستی نشانه دارد. دوست در شادی دوستش شاد است و در اندوهش اندوهگین است. در روایتی از حضرت امیرمومنان علی(ع) آمده است: «خداوند متعال ما را از میان بندگان خویش برگزید و برای ما پیروانی انتخاب نمود که همواره در شادی و غم ما شریک اند و با مال و جانشان به یاری ما می شتابند، آنان از مایند و بسوی ما خواهند آمد.»
در پایان تاکید می کنم که زندگانی 14معصوم هر یک به نحوی نبرد بین ایمان وکفر،حق و باطل بوده و شهادت هر کدام از این بزرگواران مهر تاییدی بر دد منشی و حق ستیزی دشمنانشان بوده و آئین بزرگداشت و عزاداری برای ایشان به هدف زنده کردن آرما ن های ایشان و یادآوری خطر بیرون افتادن از مسیر حق می باشد.
و ضروریست که الگوهای جامعه دینی همواره یاد آوری ،تفسیر و تحویل شوند تا به دست فراموشی سپرده نشوند و افراد همواره گوش به زنگ طریق الهی باقی بمانند.
و من الله توفیق
مقدسی